Zatrudnionym pracownikom na umowy o pracę przysługuje urlop. Typy urlopów występują pod różnymi postaciami i ich rodzaj zależy od okoliczności. Poza urlopem wypoczynkowym, który omówiłam w poprzednim wpisie, istnieje jeszcze kilka warunków, które należy spełnić, aby dni wolne nazwać urlopem. Jakie urlopy przysługują pracownikowi? Poznajmy rodzaje urlopów i ich wymiar.
Urlopy na dziecko
Jest to największa grupa urlopów. Każdy z rodziców ma prawo do urlopu w związku z narodzeniem dziecka. Oprócz obowiązkowych – urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego – istnieje jeszcze kilka odrębnych możliwości, gdzie przysługuje pracownikowi czas urlopu. Wymienię i omówię ich wszystkie typy.
Urlop macierzyński – ile przysługuje urlopu?
Jest to najbardziej znany wymiar urlopu, który przysługuje mamie dziecka w przypadku urodzenia. Dlaczego? Przede wszystkim z racji tego, że jest on obowiązkowy. Każda mama, w związku z narodzeniem swojej pociechy, ma prawo do 20 tygodni płatnego urlopu macierzyńskiego. Co ważne, 6 tygodni urlopu, może wykorzystać jeszcze przed porodem, a pozostały czas już po narodzinach.
A co w sytuacji, gdy mama dziecka chce wcześniej wrócić do pracy?
Istnieje taka możliwość. Mama, która chce podjąć się pracy, może część swojego urlopu macierzyńskiego oddać ojcu dziecka. Wtedy urlop wynosi 14 tygodni. Pozostałe 6 tygodni przejmuje tata. Jeśli oboje rodziców zdecyduje się na takie rozwiązanie, muszą złożyć pisemne wnioski u swoich pracodawców. Oczywiście warunkiem jest, aby oboje byli zatrudnieni na umowę o pracę. W przypadku mamy, termin złożenia wniosku u pracodawcy to 7 dni przed przystąpieniem do pracy. Z kolei tata, w swoim zakładzie pracy, musi złożyć wniosek maksymalnie 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu tacierzyńskiego.
Urlop rodzicielski, a urlop wychowawczy – dla obojga rodziców?
Z urlopem rodzicielskim sytuacja wygląda następująco. Warunkiem jego przyznania jest wcześniejsze wykorzystanie urlopu macierzyńskiego lub zaprzestanie przyjmowania zasiłku macierzyńskiego. Urlop ten wynosi 32 tygodnie. Rodzicie mogą podzielić go między sobą, ale musi zostać wykorzystany do 6 roku życia dziecka. Istnieje możliwość, aby rodzicie skorzystali z urlopu w tym samym czasie, lecz wtedy wymiar tego urlopu będzie wynosił tylko 16 tygodni dla każdego z nich. Należy pamiętać o tym, aby pierwszą część urlopu (minimum 6 tygodni) wykorzystać bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Jeśli o tym zapomnimy, z urlopu rodzicielskiego nie będziemy mogli skorzystać.
Urlop wychowawczy
Prawo do urlopu wychowawczego mają rodzice, którzy pracują co najmniej przez 6 miesięcy z uwzględnieniem poprzednich okresów zatrudnienia. Wymiar urlopu wynosi maksymalnie 36 miesięcy i ma formę urlopu bezpłatnego, ale rodzice mogą w tym czasie ubiegać się o różne świadczenia w postaci dodatku pieniężnego.
Urlop ojcowski
Ojciec dziecka ma prawo do opieki nad dzieckiem w postaci urlopu ojcowskiego, który wynosi 2 tygodnie. Warunkiem jest to, aby wykorzystał przysługujący mu urlop do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia lub do momentu upływu 24 miesięcy od uprawomocnienia się postanowienia, które orzeka o przysposobieniu, ale nie dłużej niż do ukończenia 7 roku życia dziecka ( w przypadku przesunięcia obowiązku szkolnego – nie dłużej niż do 10 roku życia).
Dodatkowe urlopy przysługujące pracownikowi
Wśród dodatkowych dni wolnych, które w myśl Kodeksu pracy możemy nazwać urlopami – wyróżniamy: urlop bezpłatny, urlop okolicznościowy oraz urlop na żądanie. Pokrótce omówię wszystkie trzy, z których mogą Państwo skorzystać
Zacznę od pierwszego z nich. Urlop bezpłatny, jak sama nazwa wskazuje, związany jest z brakiem otrzymywania wynagrodzenia. Często jest wykorzystywany przez pracownika w celu podjęcia pracy zarobkowej u innego pracodawcy. Zaznaczę tutaj, że jeśli urlop bezpłatny przedłuży się do okresu 3 miesięcy, pracodawca ma prawo zwolnić pracownika.
Z kolei urlop na żądanie jest związany z urlopem wypoczynkowym. Jest on wykorzystywany w nagłych przypadkach. W ciągu roku pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę mogą skorzystać z 4 takich dni.
Ostatnim z nich, który chciałabym Państwu przybliżyć jest urlop okolicznościowy. Pracownikowi przysługuje urlop w związku z ważnymi wydarzeniami, popartymi dokumentami w razie potwierdzenia. Urlop okolicznościowy przysługuje pracownikowi w wypadku:
- Ślubu, urodzenia dziecka, zgonu i pogrzebu małżonka, ojca, matki, dziecka lub macochy,
- Ślubu dziecka, zgonu siostry, brata, teściowej, teścia czy dziadków pracownika
Na moim blogu pojawił się również artykuł, w którym wyjaśniam, ile urlopu wypoczynkowego przysługuje pracownikowi w 2020 roku.
