Podatek liniowy to jedna z form opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Charakteryzuje się stałą stawką podatkową, niezależną od wysokości dochodu. W Polsce wynosi ona 19% i obowiązuje zarówno przy niskich, jak i bardzo wysokich dochodach. Kluczową cechą podatku liniowego jest brak progów podatkowych, które występują w przypadku opodatkowania na zasadach ogólnych (12% i 32%).
Różnice między podatkiem liniowym a skalą podatkową
W przeciwieństwie do skali podatkowej, gdzie stawka podatku wzrasta wraz z dochodem, w podatku liniowym przedsiębiorca zawsze płaci 19%. Jednak decydując się na tę formę, traci prawo do wielu ulg i preferencji podatkowych, takich jak wspólne rozliczenie z małżonkiem czy ulga prorodzinna.
Dla kogo podatek liniowy jest korzystnym rozwiązaniem?
Przedsiębiorcy i samozatrudnieni
Podatek liniowy jest szczególnie atrakcyjny dla przedsiębiorców, którzy osiągają wysokie dochody i prowadzą działalność na własny rachunek. Sprawdza się także w przypadku samozatrudnionych specjalistów, np. w branży IT, prawniczej czy doradczej.
Wysokie dochody a opłacalność podatku liniowego
Jeśli dochód przekracza próg 120 000 zł rocznie (stan na 2025 rok), a przedsiębiorca nie korzysta z ulg podatkowych, podatek liniowy pozwala znacząco obniżyć zobowiązania wobec fiskusa w porównaniu do rozliczania się na zasadach ogólnych.
Główne korzyści z wyboru podatku liniowego
Stała stawka podatku
Niezależnie od tego, czy przedsiębiorca zarabia 100 000 zł czy 500 000 zł rocznie, stawka podatku pozostaje na poziomie 19%.
Brak progów podatkowych
Dzięki jednolitej stawce przedsiębiorcy nie muszą obawiać się wejścia w wyższy próg podatkowy i związanych z tym wyższych obciążeń.
Prostota rozliczeń
Rozliczenie podatku liniowego jest zazwyczaj prostsze niż skali podatkowej. Skupia się głównie na prawidłowym wyliczeniu dochodu oraz naliczeniu 19% podatku.
Wady i ograniczenia podatku liniowego
Brak możliwości korzystania z niektórych ulg i odliczeń
Wybierając podatek liniowy, przedsiębiorca rezygnuje z możliwości skorzystania z ulgi na dzieci, wspólnego rozliczenia z małżonkiem oraz odliczeń od podatku takich jak ulga na Internet.
Skutki dla rozliczenia z małżonkiem i ulg prorodzinnych
Osoby, które chcą korzystać ze wspólnego rozliczenia lub innych ulg podatkowych, powinny dokładnie przeanalizować, czy podatek liniowy będzie dla nich opłacalny.
Jak przejść na podatek liniowy? Krok po kroku
Aby zdecydować się na podatek liniowy, wystarczy złożyć odpowiednie oświadczenie do naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub zaktualizować wpis w CEIDG, korzystając z formularza CEIDG-1. Możesz to zrobić wygodnie:
- przez internet,
- osobiście w urzędzie miasta lub gminy,
- albo wysłać pocztą.
Termin na zgłoszenie wyboru podatku liniowego upływa 20. dnia miesiąca następującego po uzyskaniu pierwszego przychodu w danym roku podatkowym. Na przykład, jeśli rozpocząłeś działalność i osiągnąłeś dochody w styczniu, ostatnim dniem na złożenie oświadczenia jest 20 lutego.
Warto podkreślić, że:
- raz wybrany podatek liniowy obowiązuje przez cały rok podatkowy,
- nie ma możliwości zmiany formy opodatkowania w trakcie tego okresu.
Przed podjęciem decyzji upewnij się również, czy nie świadczysz usług dla byłego pracodawcy związanych z czynnościami wykonywanymi jako pracownik w poprzednim roku – jeśli tak, niestety nie możesz skorzystać z tej formy opodatkowania.
Po dokonaniu formalności i aktualizacji danych w CEIDG zaczniesz rozliczać się według stałej stawki 19%. Taki wybór:
- ułatwia prowadzenie księgowości,
- pozwala lepiej planować swoje zobowiązania podatkowe.
Przykład: przedsiębiorca, który rozpoczął działalność 15 stycznia i chce rozliczać się podatkiem liniowym od początku roku, musi pamiętać o zgłoszeniu tego wyboru do 20 lutego. W przeciwnym razie zostanie objęty standardową skalą podatkową.
Terminy i wymagane formalności
Aby zdecydować się na podatek liniowy, przedsiębiorca musi złożyć pisemne oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania. Można to zrobić, przekazując dokument naczelnikowi właściwego urzędu skarbowego lub aktualizując wpis w CEIDG za pomocą formularza CEIDG-1.
Termin na złożenie takiego oświadczenia mija 20. dnia miesiąca następującego po tym, w którym przedsiębiorca osiągnął swój pierwszy przychód w danym roku podatkowym. Zmianę formy opodatkowania na podatek liniowy można przeprowadzić poprzez aktualizację wpisu w CEIDG – online, osobiście lub listownie.
Alternatywnie istnieje możliwość złożenia oświadczenia bezpośrednio w urzędzie skarbowym. Po podjęciu decyzji o podatku liniowym obowiązuje ona przez cały rok podatkowy i nie ma możliwości jej zmiany do jego zakończenia. Przedsiębiorcy świadczący usługi dla byłego pracodawcy nie mogą wybrać podatku liniowego w tym samym roku podatkowym, jeśli wykonują identyczne czynności jak podczas zatrudnienia w poprzednim roku.
Dla przykładu: jeśli przedsiębiorca rozpoczął działalność i uzyskał pierwszy przychód 15 marca, musi zgłosić wybór podatku liniowego najpóźniej do 20 kwietnia,
jeśli tego terminu nie dotrzyma, przez cały rok będzie rozliczać się według innych zasad.
Podatek liniowy w 2025 roku – na co warto zwrócić uwagę?
W 2025 roku stawka podatku liniowego wynosi 19%, co oznacza, że przedsiębiorcy płacą podatek od całego dochodu, niezależnie od jego wysokości. Podatek liniowy nie uwzględnia kwoty wolnej od podatku — każda zarobiona złotówka podlega opodatkowaniu, podczas gdy w rozliczeniu według skali podatkowej kwota wolna wynosi aż 30 000 zł. Limit odliczenia składki zdrowotnej wynosi maksymalnie 12 900 zł rocznie w 2025 roku. Składka zdrowotna przy podatku liniowym wynosi 4,9% od dochodu, z możliwością odliczenia do kwoty 12 900,00 zł. Składka zdrowotna przy rozliczaniu wg skali (zasady ogólne) wynosi 9% od dochodu i brak możliwości odliczania
Składka przekraczająca tę wartość nie pomniejszy podstawy opodatkowania, co jest ważne przy planowaniu finansów. Korzystając z podatku liniowego, tracimy możliwość skorzystania z większości ulg podatkowych, takich jak ulga na dzieci, rehabilitacyjna, internetowa czy termomodernizacyjna. Nie ma także opcji wspólnego rozliczania się z małżonkiem ani jako osoba samotnie wychowująca dziecko.
Wysokie dochody a opłacalność podatku liniowego
Podatek liniowy jest szczególnie opłacalny dla przedsiębiorców, których roczne przychody przekraczają 120–135 tys. zł. Po przekroczeniu tego progu, w systemie progresywnym obowiązuje stawka podatku wynosząca 32%, podczas gdy podatek liniowy pozostaje na stałym poziomie 19%. To właśnie ta różnica sprawia, że przy wyższych dochodach można liczyć na znaczne oszczędności.
Dla lepszego zobrazowania różnic warto przyjrzeć się przykładowym kwotom:
| dochód roczny | podatek według skali podatkowej | podatek liniowy (19%) |
|---|---|---|
| 100 000 zł | około 8 500 zł | 19 000 zł |
| 150 000 zł | około 27 600 zł | 28 500 zł |
| 200 000 zł | około 43 600 zł | 38 000 zł |
Jak widać, przy dochodzie rzędu 200 tys. zł zastosowanie podatku liniowego może przynieść oszczędności sięgające kilku tysięcy złotych w porównaniu do tradycyjnej skali podatkowej.
Warto jednak pamiętać, że podatek liniowy nie uwzględnia kwoty wolnej od podatku — oznacza to konieczność opodatkowania całego dochodu bez żadnych zwolnień. Dla osób o niższych zarobkach jest to mniej korzystne rozwiązanie, ale przy większych wpływach brak tej ulgi ma niewielkie znaczenie.
Dodatkowo ta forma opodatkowania:
- nie pozwala na korzystanie z ulg podatkowych,
- nie umożliwia wspólnego rozliczenia z małżonkiem,
- pozwala odliczać koszty uzyskania przychodu,
- umożliwia odliczanie składek ZUS,
- zwiększa efektywność rozliczenia.
Dlatego przedsiębiorcy, którzy korzystają z ulg lub rozliczają się wspólnie z małżonkiem, powinni rozważyć inne formy opodatkowania. Z kolei osoby rezygnujące z tych preferencji mogą liczyć na realne korzyści.
Przed wyborem podatku liniowego warto dokładnie przeanalizować swój profil finansowy oraz możliwości korzystania z dostępnych ulg i rozliczeń. Tylko wtedy podatek liniowy stanie się narzędziem przynoszącym wymierne korzyści finansowe.
Czy podatek liniowy to dobre rozwiązanie dla Ciebie?
Podatek liniowy to korzystna forma opodatkowania dla przedsiębiorców osiągających wysokie dochody i niekorzystających z ulg podatkowych. Dzięki stałej stawce, prostszym rozliczeniom i braku progów podatkowych, może znacząco obniżyć obciążenia fiskalne. Przed podjęciem decyzji warto jednak dokładnie przeanalizować indywidualną sytuację podatkową, najlepiej w konsultacji z doświadczonym doradcą lub biurem księgowym.
